[SPEECH] Maria Andrea P. Bodaños Speech on Behalf of CDC Class of 2024

Magsilbi
Maria Andrea P. Bodaño

Nais kong batiin ang ating kagalang-galang na UPLB Chancellor Dr. Jose V. Camacho Jr.; Office of Public Relations Director Asst. Prof. Mark Lester Chico; Graduate School Secretary Dr. Pamela A. Custodio; sa ating GPMC Chair at CDCAA President, Prof. Dr. Benjamina Paula G. Flor, sa administrasyon ng Kolehiyo ng Komunikasyong Pangkaunlaran na pinangununahan ni dekana Dr. Ma. Stella C. Tirol, kasama ang ating college secretary na si Dr. Liza A. Cabrera, CDC Assistant to the Dean, Asst. Prof. Dr. Rosa Pilipinas Francisco, sa ating mga tagapagsalita na si Bb. Samantha P. Javier at Asst. Prof. Romel A. Daya, ating department chairs na si Asst. Prof. Aletheia C. Araneta, Asst. Prof. Dr. Trina Leah T. Mendoza, Asst. Prof. Elijah Jesse M. Pine, at Asst. Prof. Dr. Winifredo B. Dagli, ang mga kawani ng UPLB Pahinungod, DA-BAR, at DOST-PCAARRD, at sa ating mga guro at bisitang magulang, kapamilya, tagapagalaga, kaibigan, at mga mahal sa buhay, sa aking mga kapwang magsisitapos sa CDC Class of 2024, isang mapagpalayang araw sa ating lahat.

Hindi ko inaasahan na dadating ang araw na magbibigay ako ng talumpati sa harap nating mga magsisitapos. Matagal ko nang nakikita ang sarili ko bilang isang ordinaryong estudyante na hindi naman nabiyayaan ng dalubhasang talino o namumukod-tangi na talento. Kung mayroon man akong ikagagaling, ito ay ang pagpupursigi ko upang gawin ang aking makakaya para tugunan ang anumang tawag ng panahon sa akin.

Maihahantulad ko ito sa kuwento ng buhay ko sa kolehiyo. Tuwing nalalapit ako sa sukdulan dulot ng hamon ng mga gawain, madalas kong binabalikan ang mga ala-ala noong naghahanda ako para sa aking reconsideration interview. Bitbit ang dalawang kuwaderno—isang kulay asul at kulay berde—isinusulat ko kung bakit nga ba ako dapat tanggapin sa Kolehiyo ng Komunikasyong Pangkaunlaran.

Ito ang tatlong pangunahing dahilan na lumitaw sa aking isip: una, mayroon akong karanasan kaugnay sa mga karaniwang gawain sa Devcom gaya ng pagsasagawa ng communication initiatives at field work; pangalawa, mayroon akong kasanayan sa iba’t ibang uri ng pagsusulat, at interes sa larangan ng journalism; at ikatlo—ang dahilan na hindi ko maibabanggit—dahil kung hindi ako makakapasok ng UP, maaaring wala akong mapapasukan na kolehiyo dulot ng

isyung pinansiyal na hinarap ng aking pamilya noong panahong iyon. Taong 2019-2020 ito naganap, kasabay ng marami pang hindi inaasahang mga pangyayari. Sa puntong iyon, nakatatak sa isip ko ang pangangailangang makapasok ng UP hindi lamang para makapagpatuloy ako sa pag-aaral, kung hindi para makatulong at maging motibasyon rin sa aking pamilya na makaraos sa pagsubok na iyon.

Mahigit-kumulang isang taon bago ang UPCAT, ako ay nag-self study at nagpatulong sa aking mga kaibigan na magrebyu dahil dagdag gastos lamang ang pag-enrol sa isang review center. Ilang beses kong napagtantuhan ang fighting chance ko na makapasa ng UPCAT sa gitna ng libo-libong estudyante na siguradong may kalamangan sa akin. Gaya ng aking inaasahan, hindi ako nakapasa. Subalit, dahil sa tawag ng panahon, nagpursigi akong dumaan sa butas ng karayom ng reconsideration process at sa kabutihang palad ay nakapasok ako sa BS Development Communication Program ng UPLB.

Inaalala ko ang kuwentong ito para kumuha muli ng lakas na magpatuloy sa aking mga gawain. Sinasabi ko sa aking sarili: ipinaglaban ko hanggang huli ang makapasok dito, at ipinaglalaban rin ng iba na makarating kung nasaan ako ngayon—ang makapag-aral lalong lalo na sa ilalim ng libreng edukasyon. Ipinangako ko sa sarili na huwag kakalimutan ang kabuluhan ng oportunidad at pribilehiyong ito – at dapat pagbutihin ko ang aking pag-aaral hindi lamang para sa aking sarili at sa aking pamilya, kung hindi para rin sa isang kinabukasan kung saan ang edukasyong ito ay sana’y magamit sa pagpapabuti rin ng buhay ng iba. Ngayon, narito ako, natapos nang aralin ang kurso na may kasamang mga parangal na higit pa sa aking mga akala. Ako’y lubos na nagpapasalamat sa pagkilala na ito, dahil hinding hindi ko inakala na darating ito sa akin.

Kaya naman, nais ko ibahagi ang kuwentong ito upang magbigay inspirasyon at makasuhay sa inyong mga minimithi. Naniniwala ako na ang karansan ko ay isang patunay na hindi lamang nakapaloob sa talino at talento ang husay na hinahanap ng pamantasan, o kahit sa ating buhay. Naniniwala akong pinapakita nito na ang pagpupursigi, ang kagustuhan matuto, at pagkakaroon ng pasyon tungo sa isang pinapangarap na pagbabago ay may katumbas na halaga sa dangal at husay.

Sa kabila nito, hindi mapagkakaila ang kahalagahan ng pribilehiyo upang matiwasay na makapagpursigi. Ito rin mismo ang isang dahilan kung bakit tayo narito. Bilang mag-aaral ng

Devcom, natutunan natin na ang bawat tao ay may kakayahang gumawa ng pagbabago tungo sa kaunlaran na inaasam, at narito tayo, gamit ang ating napag-aralan at sa pamamagitan ng ating sari-sariling paraan, na ipadaloy ang potensiyal ng bawat isa upang makamit ito. Suriin natin nang mabuti ang mga ugat ng problema mula sa mga sintomas nito habang hindi nalilimutang makiramdam o makiramay sa kinauugnayan. Sa pamamagitan ng pagtangan ng ating natutunan sa Devcom na kritikal na perspektibo at pagmalasakit sa bayan, naniniwala akong malayo ang ating mararating, lalo na sa mundo kung saan nangingibabaw ang marahas na sistemang kapitalista at patriyarkal.

Iba’t iba man ang patutunguhan natin sa ating pagsisitapos at ang magiging tibok ng puso kung saan tutungo ang ating mga hinaharap, alalahanin natin ang ating gampanin na manguna sa pagsama sa ating mga komunidad at mga panauhing may kakayahan na tumugon sa makabuluhang kaunlaran lalong lalo na sa mga nangangailangan. Para sa akin, ito ang tawag ng ating panahon ngayon: ang magsilbi sa abot ng ating makakaya, lalong lalo na sa tawag ng bayan. Gamitin natin ang ating kakayahan, oportunidad, at pribilehiyo upang makapaghatid ng makabuluhang pagbabago sa isa’t isa, anuman ang sukat nito.

Kaya naman, gusto kong gamitin ang pagkakataong ito upang pasalamatan ang aking pamilya na sumuporta sa aking pag-aaral, sa mga bumubuo ng pagtanggap ng aking reconsideration application, ako ay lubos na nagpapasalamat sa inyong tiwala sa akin. Sa aking mga propesor at kasama sa organisasyon, at sa aking mga kasabay na batchmates at mga kamag-aral sa mga klase, laking pasasalamat ko po sa inyo sapagkat ang bawat karanasan—maganda man o hindi—ako ay natuto upang makarating kung nasaan ako ngayon, at sana’y ako rin ay naging ganoon sa inyo.

Lahat tayo ay natatangi sa ating sariling mga kakayahan at ang bawat isa ay mayroong tagumpay na nararapat ipagdiwang dito sa harapan. Kaya palakpakan ninyo ang inyong mga sarili, ang iyong mga pamilya, kapwa, at mga guro para sa ating tagumpay na makarating dito ngayon, at pagpupugay rin sa ating kapwa isko’t iska na nagpapatuloy sa paglalakbay patungo sa inaasam na pagsablay sa kabila ng mga hamon sa panahon ngayon.

Sa pagtatapos ng aking talumpati, gusto kong ibahagi ang isa sa pinakamahalagang leksyon na natutunan ko sa aking panahon sa kolehiyo at unibersidad: ito ay ang paglabas sa ating mga kinabibilangan. Galugarin ang iba’t ibang pananaw ng kaalaman at karunungan, tahakin ang mga daang hindi pa natatahak; matuto tayong ilantad ang ating sarili sa reyalidad sa labas ng ating malay upang tunay na maintindihan ang mga karanasan at hinaing ng ating komunidad na nais nating pagsilbihan. Sa aking mga kapwa nagsisitapos, ang nararamdamang silakbo ng damdamin, kaba man ito o pagkasabik, ay senyales na tayo ay handa na susunod na yugto ng ating buhay. Narito na ang hinihintay nating bungad tungo sa ating hinaharap at mga pangarap. Padayon, mga iskolar ng bayan. Heto na ang panahon na ating huhubugin, para sa atin, at lagi’t lagi, para sa bayan. Maraming salamat po.

[SPEECH] Cedric Allen U. Katigbak’s Message on Behalf of CDC Silver Class 2023

Sa ating kagalang-galang na UPLB Chancellor, Dr. Jose Camacho Jr.; sa ating tagapagsalita at kauna-unahang dekana ng Kolehiyo ng Komunikasyong Pangkaunlaran, Dr. Maria Celeste  Habito-Cadiz; sa mga bumubuo ng Kolehiyo na pinapanganuhan ng ating dekana na si Dr. Ma. Stella Tirol, kalihim na si Dr. Liza Cabrera, mga tagapangulo ng mga departamento na sina Asst. Prof. Aletheia Araneta, Dr. Elaine Llarena, Dr. Trina Leah Mendoza, at Ginoong Elijah Jesse Pine; mga magulang; kapamilya; at kapwa kong magsisipagtapos sa Kolehiyo, isang mapagpalayang araw sa ating lahat!

Bilang batang laki sa probinsya, palagi akong nasasabik sa pagdating ng araw ng Sabado sapagkat makakapaglaro na akong muli sa labas. Malinaw pa sa aking alaala ang mga tradisyunal na Pilipinong laro tulad ng luksong-baka at patintero. Mayroong mga araw na pagkatapos mag-almusal ay tutungo agad kami sa aming tagpuan, uuwi lamang para magtanghalian, at lalabas na muli hanggang sumilip na ang buwan. 

Isa ang pagkakaroon ng pagkakataong makapaglaro at makapaglibang sa mga pangunahing karapatan ng bawat batang Pilipino. Sa pagbabaliktanaw ko sa aking buhay devcom at sa mga aktibidad ng aking organisasyon, aking napagtanto na ang mga bata ang sektor na aking pinaka-nakasalamuha. Mula sa pagsulat ng balita tungkol sa sitwasyon ng malnutrisyon base sa datos; pagbuo ng isang learning system sa pangangalaga ng kalusugang pang-isipan sa tahanan at paaralan; pagtuturo ng pagbabasa sa paaralang pang-elementarya; hanggang sa pagsulong ng kanilang mga karapatan gamit ang sining. 

Sa isang pagkakataon, habang naglalakad kami ng kaibigan ko sa kalye pasadong hatinggabi, nakasalubong namin ang isang batang nagbebenta ng pangmeryenda. Tawagin natin siya sa pangalang Juan. Nilapitan ni Juan ang lahat ng kaniyang makakasalubong para alukin ng panindang nakasilid sa basket na mukhang puno pa, habang sinasabing, ‘bili na po kayo, pambaon ko lang po bukas’. 

Ang karanasan ni Juan ay hindi kaiba sa karanasan ng mga batang ating nakakasabay sa jeep, hindi bilang kapwa pasahero, kundi bilang matatapang na sumasampa sa matutuling sasakyan upang manghingi ng kaunting barya; ng mga batang araw-araw nakikibaka sa buhay habang may iniindang sakit dulot ng malnutrisyon; at ng mga batang kinailangang tumigil mag-aral noong pandemya sapagkat kailangan munang unahing makapagtapos si ate o kuya. 

Marahil natanong na rin kayo noon, ‘paano masasabing nakamit na ang kaunlaran?’. Sinabi ko sa aking kaibigan na, para sa akin, maunlad na ang bansa kung wala nang batang kailangan pang magtrabaho para may mailaman sa tiyan at maipambaon kinabukasan. Isang ideyang pumasok sa aking isipan, na buhat ng mga tagpo ko sa mga kabataan at sa karanasan ng mga batang tulad ni Juan, ay magiging sagot ko rin sa kung paano nga ba masusukat ang kaunlaran. 

Madalas lumabas sa bibig natin nung mga bata pa tayo ang pariralang, ‘paglaki ko, gusto kong maging…’. Ngayong tayo ay magsisipagtapos, hindi man pareho sa ating pahayag noon ang kursong tinahak natin ngayon, ang pinakamahalaga ay nagkaroon tayo ng pagkakataon at motibasyong makapagsabing, ‘ako ay may pangarap’. 

Ito ang karanasang kasalukuyang ipinagkakait ng lipunan sa ibang mga bata – na ang pagkakataong mangarap ay parang lata sa tumbang-presong dinurog ng mga mapang-biktimang sistema ng lipunan tulad ng kurapsyon at karahasan; na ang kakayahang makamit ang edukasyon ay tila luksong tinik na may mga balakid pang kailangang lagpasan; na ang access sa sapat na nutrisyon at kalusugan ay parang gantimpala sa palosebo na hindi maabot dahil sa dulas ng kapalaran.  

Bagamat ang paglilibang ay kanilang karapatan bilang mga bata, ang buhay nila’y hindi dapat maging araw-araw na pakikipaglaro sa tadhana. Kaya naman, nais kong mag-iwan ng tatlong mensahe na nawa’y ating maalala habang suot natin ang pinagsikapang sablay. Sablay na simbulo ng mithiing binuo nang may ngiti noong tayo’y mga bata at may lakas ng loob na hinabi habang tayo’y lumalaki.

Una, sana’y kasabay ng paglipat ng ating mga sablay ang pagtanggap sa hamon. Hamon na ang ating mga aksyon sa hinaharap ay maging kontribusyon para sa isang lipunang magbibigay ng pagkakataon sa mga batang makulayan ang mga iginuhit sa papel nang tanungin sila kung ano ang gusto nilang maging. 

Sa paglayag natin sa ating mga propesyong tutunguhin, ating pagsikapan ang isang bansang walang batang gagalugarin ang kalyeng madilim o sasampa sa mga rumaragasang jeep upang may ipangtustos sa mga inosenteng mithiin. Isang Pilipinas kung saan lahat ng batang Pilipino ay makapagsasabing, ‘ako rin ay may pangarap’ – nang may ngiti, may lakas ng loob, at may pag-asa. 

Bilang ika-dalawampu’t limang klaseng magsisipagtapos sa ating kolehiyo, sana’y ating panghawakan na sa susunod pang limampu, maging hanggang sandaang-taon, patuloy nating isusulong ang layuning walang sektor ang maiiwan, anuman ang kanilang edad, anuman ang kanilang pangarap. Lalong-lalo na ngayon kung saan ang pagsukat ng kaunlaran ay naka-sentro sa bilang ng mga naipatayong imprastraktura, at tila nakakalimutan na ang mga taong gagamit sana ng mga gusali at kalsada.

Subalit, hindi ito magiging madali buhat ng malawakang disimpormasyon, dagdag pa ang mga naghaharing-uri at institusyong ginagamit ang posisyon at krisis para sa kapakapanang pansarili. Ito ay ating mga katunggali, at, sa mga prinsipyong itinuro ng unibersidad, sa mga ito’y hinding-hindi sana tayo magiging bahagi. 

Ikalawa, nawa’y kaakibat din ng ating mga sablay ang pasasalamat sa pagkakataong ibinigay sa atin ng ating mga pamilya at ng mamamayang Pilipino. Ma at Pa, salamat sa patuloy na paniniwala sa aking kakayahan sa mga pagkakataong ako mismo ay nag-aalinlangan na. Pagpupugay din sa lahat ng mga magulang at mga tumayong magulang para sa sarili upang matutustusan ang pag-aaral sa kabila ng iba’t ibang krisis dala ng pandemya. 

Sa aking mga kaklase at orgmates na mula sa iba’t ibang bahagi ng bansa, buhat ang kani-kaniyang wika, kultura, adbokasiya, at paniniwala; sa aking mga gurong may malawak na kaalaman at malalim na pagsinta sa kanilang mga itinuturong kurso, kabilang ang aking tagapayo na si Asst. Prof. Olga Lomboy; hanggang sa mga manggagawa at mamamayan ng Elbi na itinuring na rin tayong bahagi ng kanilang tahanang bayan. Ang pakikisalamuha ko sa inyo, sa labas man o sa loob ng silid-aralan, ay lubos na nagpabago sa aking perspektibo, lalong-lalo na sa buhay at sa kung para kanino nga ba ito.

Panghuli, sa mga panahong tayo’y natutuliro sa pabago-bagong klima ng komunikasyon at pulitika, ating baunin ang kwento ng mga komunidad na ating kinilala, ng mga sources na ating nakapanayam, at ng mga organisasyong ating nakatrabaho, bilang silakbong muling mapapainit sa alab ng ating mga damdamin. 

Sa Kolehiyo ng Komunikasyong Pangkaunlaran, na aming naging tahanan sa loob ng apat na taon o higit pa, maligayang ika-dalawampu’t-limang taon ng pagkakatatag! Ilang dekada na ang lumipas ay hayag na hayag pa rin ang kahalagahan ng larang; sapagkat hanggang may isang Pilipinong naiiwan sa proseso ng kaunlaran, ang devcom ay mananatiling makabuluhan. 

Bilang pangwakas, pagpupugay sa aking mga kapwa magsisipagtapos. Sa ating paglabas sa pamantasan, haharapin muli natin ang isa sa mga pinakamahirap na tanong mula nang tayo’y nasa unang taon pa lang  –  ‘ano ba ang devcom?’. Mayroon mang sinalitang depenisyon ito, aking paniniwala na ang kahulugan ng devcom ay nakadepende sa atin. Sa kung paano natin gagamitin ang ating mga natutunan upang tugunan ang mga pabago-bagong isyung panlipunan. Ang tanong na dapat nating pagnilayan: ‘paano ko ipapakilala ang devcom sa labas ng paaralan?’

Walang katumbas na ligayang pagbati, CDC Silver Class of 2023! Matapos ang hindi mabilang na mga salitang isinulat sa mga akademikong papel, mga output na sa wakas ay ‘turned in’ na, mga pinagpapawisang hakbang patungo sa susunod na klase, mga oras at sakripisyong inialay para sa bayan, at mga ‘padayong’ narinig at tumatak sa puso’t isipan – heto tayo’t sasablay na. 

Mabuhay ang mga Iskolar ng Bayan! 

Mabuhay ang Kolehiyo ng Komunikasyong Pangkaunlaran! 

Para sa mga kabataan, para sa bayan! 

Maraming salamat po. 

[SPEECH] Ilang katotohanan ukol sa katotohanan

Sa ating mga pinagpipitagang panauhin ngayong araw: panauhing pandangal na si Binibining Likha Cuevas, sa lupon ng mga direktor ng Kolehiyo ng Komunikasyong Pangkaunlaran, kabilang ang ating Dekano at ang aking gurong tagapayo na si Dr. Ma. Stella Tirol, kalihim na si Dr. Liza Cabrera, mga tagapangulo ng mga departamento na sina Dr. Elaine Llarena, Dr. Trina Leah Mendoza, Asst. Prof. Aletheia Araneta, at Asst. Prof. Romel Daya, mga magulang, kapamilya, kaibigan, at sa aking mga kapwa bagong nagsipagtapos, isang mapagpalayang araw sa inyong lahat. 

Cincuenta y cuatro o fifty four pesos ang personal poverty threshold sa ating bansa noong taong 2018 nang ako’y pumasok sa Kolehiyo ng Komunikasyong Pangkaunlaran. Ibig sabihin, upang makapamuhay ang isang tao at matustusan man lamang ang kanyang iba’t ibang pang araw-araw na pangangailangan noong taong iyon, kailangan niyang kumita araw-araw ng fifty four pesos.

Kaya naman upang lubusan naming maintindihan ang konseptong ito, naging hamon sa amin noon ng aming mga propesor na subukang gumastos lamang ng fifty four pesos sa isang araw. Kasama na roon ang gastos namin sa pagkain, tubig, kuryente, pamasahe, internet, at mga pangangailangan sa pag-aaral. Kumunot ang noo ko noong marinig iyon. Kailangan ko kasing kumuha ng kopya ng aming babasahin sa ARTS 1, pero anong uunahin ko? Readings o pagkain? 

Noong araw na iyon, pinili ko ang pagkain. Nabusog ako pansamantala at lumipas ang isang maghapon. Ngunit saglit lang bago tuluyang naubos ang fifty four pesos ko, at sa huli, gutom at panibagong perspektibo lamang ang inabot ko.

Doon ko naalala at naitanong sa sarili kung paano nga ba napagkakasya ni Mama ang labing isang libong pisong sweldo ni Papa sa isang buwan noong bata pa ako. Kaya naman base sa aking natutunan, nag-kwenta ako—para sa limang miyembro ng aming pamilya, seventy pesos lang pala ang nakalaan araw-araw. Kung babalewalain ang inflation, labing-anim na piso lamang ang diperensya’t masasabi ko na na nasa poverty line na kami.

Natutunan ko noon, sa unang pagkakataon, ang ilan sa mga pinakamahahalagang aral na natutunan ko sa pamantasan. 

Una, maaaring mabuhay ang isang tao base sa mga katotohanang pinili niya para sa kanyang sarili. 

Bilang isang walang muwang na paslit, hindi ko nabatid ang nararanasan naming hirap noon, o maari’y pinipili ko lamang talagang isipin na hindi kami ‘mahirap’. 

Sa UP ko lamang natutunan na hindi ko dapat itanggi na lumaki ako sa isang squatter area sa may Parola, lagpas lamang sa tulay ng Delpan, at minsan rin ay sa ilalim ng isang tulay sa Taytay, Rizal. 

Sa UP ko lamang natutunan na kailangan kong harapin ang mga katotohanang ito tungkol sa aking sarili at sa lipunang aking ginagalawan—hindi man kaparis ng ginintuang parang ang tunay na mundo. 

Naging marahas ang pamantasan dahil hindi ako binigo nitong ipakilala sa katotohanan. Maliit lamang na katotohanan ang fifty four pesos na poverty threshold noong 2018. Dahil mas malaki ang katotohanang tila kibit-balikat lamang nating naaatim ang dagok nito sa ating kapwa Pilipino—sa ating mga magsasaka, katutubo, estudyante, frontliners at iba’t iba pang miyembro ng mga marhinalisadong sektor. 

Kaakibat nito ay ang ikalawang aral. Sa kolehiyo ko natutunan na ang katotohanan ay walang pakundangan—na ang katotohanan ay hindi marunong mag-alinlangan, mag-atubili. Mga katotohanang nakasulat nang pula sa mga placards at paulit-ulit na isinisigaw ng mga aktibista’t estudyante ng UP. Mga katotohanang naiintindihan at naisasapuso, mga katotohanang maingay at hindi mananahimik. 

Sa malalim na pagteteorya ng devcom ko rin unang nabatid na hindi lamang tumitigil ang mga tao sa pagpili ng katotohanan na angkop para sa kanila. Dahil ngayon, danas na rin natin ang bunga nito, ang paglikha ng mga “katotohanan” upang makapaghari at upang manlamang ng kapwa.

Noong nakaraang eleksyon, nakita natin kung paanong pinaghaharian ng iba’t ibang bersyon ng katotohanan ang proseso ng demokratisasyon sa ating bayan—at kung paano ito naging kasangkapan upang pagtunggaliin ang magkakaibang dako ng masa.

Saksi tayo sa mga ‘katotohanang’ kaakit-akit at kasuklam-suklam, ‘katotohanang’ kawili-wili at kagulat-gulat, sa mga ‘katotohanang’ hindi kapani-paniwala at sa mga pagaagam-agam, sa pagtatanong, sa galit, sa inis, sa pagsuyo, sa paghangad, at sa paniniwala. 

Ngunit bilang mga iskolar sa larangan ng komunikasyong pangkaunlaran, ilang taon na nating kinikilala kung ano ba ang “katotohanan”. Hindi na estranghero para sa atin ang iba’t ibang mukha ng “kasinungalingan” at alam na natin kung sino-sino ba dapat ang pinakikinggan, ang binibigyan ng boses, at pinagkakalooban ng pagkakataong pakatotohanan ang totoo. 

Hindi tayo tumigil na halughugin at pagbalibaliktarin ang bawal sulok ng ating lipunan upang bigyang kabuluhan ang mundo, gaano man kahapdi ang katotohanang matututunan nating makikilala. 

Kaya nama’y nakapanlulumong isipin ang kasalukuyang danas ng ating bansa, partikular na sa pakikitungo ng mamamayang Pilipino sa konsepto ng katotohanan. Ngunit dito papasok ang pinakamahalagang aral na kailangan naming matutunan noong araw na kailangan naming pagkasyahin ang fifty four pesos para sa aming mga pangangailangan. 

Ikatlong aral: Kulang ang pag-aaral, kung walang pakikiramdam. Makikilala lang natin ang mukha ng kahirapan kung alam natin kung paano mamuhay kasama nito. Isang haligi ng komunikasyong pangkaunlaran ang empatiya, kaya’t danas natin, at di lamang nadadalumat ang karamdamang dinadaing ng ating lipunan. 

Kaya nama’y suungin natin ang panahong ito nang may pakikiramdam. Ang pakikitungo sa taumbayan ay sinusubukan ng marahan, nang may pag-iintindi, may pakikinig, may hangaring magkatagpo ang diwa, magkatagpo sa katotohanan—komunikasyong may paninindigan at may puso. 

Tinuturo rin ng empatiya na hindi lubos na maituturing ang araw na ito na maligayang selebrasyon. Hindi lingid sa ating kaalaman na maliit na bilang lamang ng mga pumasok sa ating Kolehiyo ang nagtapos ngayong taon at marami sa ating mga kaibigan, kung maaari lang sana, ang gusto nating makasamang magtapos ngayong araw. 

Kaya higit sa nais kong batiin ang lahat ng kapwa ko nagsipagtapos ngayon ng isang maligayang pagbati, sa diwa ng empatiya ay mas nais kong mag-iwan ng isang hamon sa ating lahat. Nawa’y kaakibat ng karangalang ating tinatanggap ay ang pananabik na patunayang may puwang tayo sa pagpapabuti ng ating lipunan. Nawa’y dala-dala natin ang empatiyang itinuro sa ating ng Kolehiyo hanggang sa paglisan natin ng ating unibersidad. Nawa’y hindi tayo natatapos sa pagsipat at pagbibigay kahulugan lamang.

Ngayon, pasan na nating ang responsibilidad na tumindig at kumilos. Mangahas tayo na maging mga aktibong iskolar na walang pasubaling magsisilbi para sa kapwa. Labanan natin ang pagiging manhid sa nararanasang karamdaman ng ating lipunan sa papamagitan ng paggamit ng ating boses at kalayaan upang manindigan.

Bago ko tapusin ang aking talumpati, nais kong samantalahin ang pagkakataong ito upang pasalamatan ang aking mga magulang na bagamat walang-wala ay ibinigay sa akin ang lahat. Ma, Pa, ang hirap sabihing lumaki ako sa hirap dahil hindi niyo kailanman pinaramdam sakin na nagkukulang tayo. Salamat po sa inyo.

Sa aking mga guro, mga kaibigan, mga itinuring na kapamilya, mga blocmates, orgmates, at mga nakadaupang-palad sa pamantasan, salamat sa pagkakataong matuto mula sa inyo. Salamat sa pagpapakilala sa akin ng inyong mga katotohanan. 

Sa aming sintang kolehiyo, ang Kolehiyo ng Komunikasyong Pangkaunlaran, maraming salamat sa pag-akay at pag-hubog sa amin bilang mga lingkod-bayan. 

Muli, malubos kong binabati ang lahat sa inyong napagtagumpayan at sa dangal at husay na inyong ipinamalas sa loob at sa labas ng unibersidad. Pagbati sa mga bagong iskolar ng komunikasyong pangkaunlaran. 

Mabuhay ang mga bagong pag-asa ng bayan! 


John Warren G. Tamor is CDC’s first summa cum laude graduate. He delivered this speech on behalf of the CDC Class of 2022 during the college’s 24th Testimonial and Recognition Program on August 3, 2022.